ต้นฤดูเก็บเกี่ยวปีนี้ เมื่อเปิดข้อมูลราคารับซื้อของแต่ละแหล่งปลูก ต่างมีราคาซื้อขายสูงขึ้นกว่าปีก่อน ๆ มาก ยังไม่นับระยะเวลาที่จะถึงช่วงกลางและปลายฤดู ที่ราคาอาจพุ่งทะยานขึ้นทะลุเพดานราคา อาจทำสถิติราคาที่สูงกว่าทุกปีที่ผ่านมาก็เป็นได้
เมื่อราคาที่ต้องแย่งกันจ่าย แย่งกันซื้อของพ่อค้ากาแฟ ที่กำลังชุลมุนกันอยู่ตามแหล่งปลูกต่าง ๆ หวยจึงมาออกที่เกษตรกร ปีนี้เกษตรกรกาแฟเหมือนถูกหวยรวยชุดใหญ่ เพราะนอกจากราคาสูงแล้ว ผลผลิตปีนี้น้อยเกือบทุกแหล่งปลูก หากแปลงไหนมีผลผลิตมากในปีนี้ ก็ถือว่าเป็นโชคดีของเกษตรกรกาแฟ แต่สำหรับโรงคั่วต่าง ๆ แล้ว ก็อาจต้องมีการปรับ ขยับ ราคา หรืออาจต้องยอมแบกรับต้นทุนที่สูงขึ้น เพื่อไม่เป็นผลกระทบต่อลูกค้าของตัวเองเช่นกัน
คาติมอร์กิโลกรัมละ 35 บาท คาติมอร์เหลืองกิโลกรัมละ 36 บาท ทิปิก้ากิโลกรัมละ 45 บาท ซีริน่ากิโลกรัมละ 50 บาท จาวากิโลกรัมละ 60 บาท และเกชากิโลกรัมละ 100 บาท ซึ่งใครมาเห็นตัวเลขที่เขียนลงบนกระดานแล้วก็คงต้องอึ้งไปตาม ๆ กัน เพราะนี่คือราคารับซื้อกาแฟต้นฤดูที่หมู่บ้านมณีพฤกษ์ ต้องบอกว่านี่เป็นเพียงราคาที่เพิ่งเปิดตลาดเท่านั้น แต่ช่วงระยะเวลาต่อจากนี้ เราคงต้องมาลุ้นกันต่อว่าราคากาแฟปีนี้จะไปจบสูงสุดที่ราคาเท่าไร แม้จะเป็นตัวเลขที่ทำเอาทุกคนอึ้ง แต่ก็เป็นราคาที่ทำให้เกษตรกรยิ้มไม่หุบเช่นกัน คุณเคเลบบอกว่านี่คือสิ่งที่เกษตรกรควรจะได้รับ ราคากาแฟจึงแปรผันไปตามคุณภาพที่เกษตรกรในพื้นที่ใส่ใจตั้งแต่ปลูก ดูแล ไปจนถึงเก็บเกี่ยวผลผลิต
เทรนด์การบริโภคกาแฟที่เริ่มเปลี่ยนไป ผู้คนเริ่มเข้าถึงกาแฟพิเศษมากขึ้น เพราะผู้บริโภคบางกลุ่มหันมาให้ความสำคัญกับรสชาติมากขึ้นเช่นกัน ที่ผ่านมาการบริโภคกาแฟอาจจะตอบสนองการใช้งานส่วนบุคคลเป็นหลัก เข้าใจง่าย ๆ คือดื่มไม่ให้ง่วงและใช้ชีวิตก่อนจะหมดวัน แต่นั่นก็ไม่สามารถตอบสนองความต้องการกับผู้บริโภคบางกลุ่มได้ ในทางกลับกัน กาแฟกลายเป็นสินค้า Luxury ของบางกลุ่มไปแล้ว ดังนั้นการเสพกาแฟจึงเป็นสุนทรียะอย่างหนึ่งที่จรรโลงสังคมมนุษย์ ทั้งนี้ กระบวนการที่นำมาซึ่งรสชาติและกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ ล้วนแล้วแต่สามารถเกิดได้จากทุกขั้นตอนร่วมกันตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ ดังนั้นกาแฟบนโลกทั้งหมดที่มีความแตกต่างทางด้านสายพันธุ์ จึงพอจะสามารถแบ่งแยกรสและกลิ่นที่ได้อยู่บ้าง สำหรับนักชิมเมื่อชิมไปแล้ว คงจะพอเดาออกว่ากาแฟแต่ละสายพันธุ์ รสชาติจะออกมาประมาณไหน นี่เป็นส่วนหนึ่งของการคัดเลือกเบื้องต้น แม้จะมีปัจจัยอื่น ๆ อีกมากมายที่มาเกี่ยวข้อง ทั้งสภาพแวดล้อม ลมฟ้าอากาศ การโพรเซส การคั่ว และอีกมากมาย ซึ่งบางอย่างควบคุมได้ บางอย่างควบคุมไม่ได้
และแน่นอนว่าเมื่อมีผู้บริโภคมากขึ้น ความเข้มข้นของการแข่งขันยิ่งสูงขึ้นตามไปด้วย ความน่าสนใจอย่างหนึ่งของกาแฟหมู่บ้านมณีพฤกษ์คือ ในชุมชนไม่ได้มีเพียงแค่กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกและขายกาแฟเท่านั้น แต่ยังมีกลุ่มที่รับซื้อกาแฟเพื่อมาแปรรูปเองนอกเหนือจากคุณเคเลบด้วย ถึงแม้เกษตรกรจะได้ประโยชน์จากราคากาแฟที่สูงขึ้นก็จริง แต่สำหรับผู้แปรรูปนั้นหมายถึงต้นทุนที่เพิ่มมากขึ้น และเป็นไปได้ว่าผลผลิตที่ได้จากกาแฟก็จะอาจสูงขึ้นด้วย ซึ่งเป็นตามกลไกราคาของตลาด
“ถ้าไม่มีการแยกสายพันธุ์และซื้อทุกอย่างราคาเดียวกันหมด แบบนั้นชาวบ้านจะปลูกทำไม ในเมื่อบางสายพันธุ์ให้ผลผลิตน้อยกว่าตัวอื่น ๆ สองเท่า ชาวบ้านอยู่ได้ด้วยปริมาณกาแฟ โรงคั่วอยู่ได้ด้วยคุณภาพกาแฟ ถ้ารวมกันหมดไม่แยกสายพันธุ์แล้วซื้อราคาเดียว แน่นอนว่าชาวบ้านก็จะเสียผลประโยชน์ แต่เมื่อแยกสายพันธุ์ก็จะเป็นแรงจูงใจให้ชาวบ้านดูแลกาแฟสายพันธุ์พิเศษที่ดูแลยากกว่า กิ่งก้านก็วุ่นวายมากกว่า” คุณสาบอกกับเรา
ตลอดมากาแฟมณีพฤกษ์ประสบความสำเร็จจนเป็นกระแสและอยู่ในสายตาของคนทั่วประเทศมาอย่างต่อเนื่อง กวาดรางวัลการประกวดมามากกว่าครึ่งของทุกการรายการ ซึ่งเปรียบเสมือนได้รับการรับรองคุณภาพจากหลายองค์กร นี่จึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้คนจากภายนอกต้องการเข้ามามีส่วนร่วมผ่านการเป็นเจ้าของสินค้าด้วย สาเหตุของราคาที่สูงขึ้นไม่ใช่เป็นเรื่องของคุณภาพเพียงอย่างเดียว แต่คุณภาพนั้นได้ทำให้เกิดปัจจัยจากคนภายนอกที่ให้ความสนใจกับคุณภาพ เข้ามาส่งเสริมให้ราคากาแฟมณีพฤกษ์สูงไปด้วย ยิ่งมีผู้สนใจมาก ราคาก็จะยิ่งดันขึ้นไปอีก ที่ผ่านมามีคนจำนวนไม่น้อยที่พร้อมจ่ายเพื่อแลกกับสินค้าคุณภาพจากมณีพฤกษ์เพื่อนำไปใช้ต่อยอดด้วยวิถีทางของตัวเอง เมื่อปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้มาประกอบกัน นั่นจึงเป็นสาเหตุว่าทำไมราคามณีพฤกษ์ถึงสูงขึ้นในปีนี้ และจากนี้เราคงต้องติดตามสถานการณ์ราคากาแฟแห่งนี้ว่าจะทำสถิติสูงสุดที่เท่าไรต่อไป
Coffee Traveler
เป็นนิตยสารรายสองเดือน ที่จัดพิมพ์ขึ้นเพื่อเป็นการส่งผ่านความรู้ทางด้านกาแฟ
และเสริมมุมความคิดในด้านธุรกิจกาแฟ
- - -
สมัครสมาชิกนิตยสารได้ที่ : IN BOX Facebook Coffee Traveler
Instagram : coffeetraveler_magazine
Youtube : Coffee Traveler
Blockdit : I am Coffee Traveler / coffeetravelermag